دستگاه‌های صحافی از پرکاربردترین دستگاه‌ها در صنعت چاپ و نشر هستند. این دستگاه‌ها انواع مختلفی دارند و هر یک به شیوه خاصی عمل صحافی را انجام می‌دهند. نحوه صحافی با این دستگاه‌ها نسبت به روش‌های سنتی بسیار متفاوت است و سبب افزایش سرعت و دقت کار می‌شود. در ادامه به بررسی دستگاه‌های صحافی پرداخته و با نحوه کار با آنها آشنا می‌شویم.
صحافی به چه معناست؟
صحافی به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن چندین برگه کاغذ به هم متصل می‌شوند. در واقع زمانی که برگه‌های نوشته شده یا چاپ شده به هر طریقی به یکدیگر متصل گردند، یعنی عمل صحافی بر روی آنها صورت گرفته است. صحافی جزو فرآیندهای بسیار قدیمی بوده و از قدمت زیادی برخوردار است. در گذشته این کار به صورت دوخت و دوز انجام می‌شده است. به این صورت که برگه‌ها به جلد کتاب یا دفتر از طریق نخ و سوزن مخصوص دوخته می‌شدند. همچنین استفاده از چسب برای این کار بسیار رایج بوده است. اما در حال حاضر عمل صحافی با تغییر و تحولات زیادی همراه شده است و برای آن از دستگاه‌های پیشرفته و بروزی تحت عنوان دستگاه صحافی استفاده می‌شود.
دستگاه صحافی چیست؟
همانطور که در بخش قبلی اشاره کردیم در حال حاضر برای عمل صحافی از دستگاه‌های صحافی استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها تنوع زیادی دارند و از نظر شیوه صحافی و مکانیزم با هم تفاوت دارند. برخی از آنها به شکل دستی کار کرده و برخی دیگر با اتصال به برق کار می‌کنند. انواع برقی و اتوماتیک دستگاه صحافی سبب افزایش سرعت و دقت کار می‌شوند و صحافی را به شکل تمیزتر و باکیفیت‌تری انجام می‌دهند. متقاضیان خرید دستگاه صحافی میتوانند بر اساس بودجه و حجم کاری خود دستگاه مناسبی را انتخاب نمایند.
انواع دستگاه صحافی و نحوه کار با هر کدام
در این بخش به معرفی مهمترین دستگاه‌های صحافی پرداخته و با نحوه عملکرد هر کدام آشنا می‌شویم.
1. دستگاه صحافی منگنه‌ای
دستگاه منگنه جزو دستگاه‌های صحافی محسوب می‌شود. چرا که اتصال برگه‌ها را از طریق منگنه انجام می‌دهد. این دستگاه‌ها از نظر حجم، اندازه و قدرت انواع بسیار زیادی دارند و در ادارات، سازمان‌ها، منازل و سایر ارگان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. منگنه‌ها به خاطر سرعت و سهولت در استفاده جزو دستگاه‌های محبوب در بازار هستند و مورد توجه بسیاری از کاربران قرار دارند.
نحوه کار با دستگاه صحافی منگنه‌ای:
کار با دستگاه صحافی منگنه‌ای بسیار راحت است و تقریبا اکثر افراد از طرز کار با این دستگاه‌ها اطلاع دارند. منگنه‌های موجود در این دستگاه‌ها اغلب از جنس مس یا گالوانیزه هستند. تعداد آنها در صحافی هم به میزان ضخامت و تعداد ورق‌ها بستگی دارد. برای مصارف معمولی و کم حجم از دو منگنه و برای حجم‌های بالاتر از سه یا چهار منگنه استفاده می‌شود. تعداد برگه‌ها هم در این نوع صحافی از 5 الی 70 برگ یا بیشتر متغیر است. محدودیت تعداد صفحه در این دستگاه یکی از مشکلات آن محسوب می‌شود. برای همین کاربرانی که نیاز به صحافی در حجم بالا دارند، معمولا به سراغ سایر دستگاه‌های صحافی می‌روند. در رابطه با طرز کار با دستگاه منگنه هم باید اشاره کنیم که کافیست سوزن منگنه سایز مناسب و سازگار با دستگاه را در محفظه سوزن قرار دهید و درب منگنه را ببندید. سپس با قرار دادن برگه‌ها در دهانه دستگاه و فشردن اهرم منگنه، عمل دوخت و منگنه‌زنی را انجام دهید. این شیوه از صحافی برای انواع مجلات، دفتر، لیست قیمت و کاتالوگ بسیار مناسب است.
2. دستگاه صحافی سیمی‌کن
از دستگاه‌های پرکاربرد صحافی باید به دستگاه سیمی‌کن اشاره کرد. این دستگاه‌ها در انواع مختلفی در بازار موجود هستند و از نظر حجم، ظرفیت، جنس و سایز برگه، سرعت و برند سازنده تنوع بسیار زیادی دارند. همچنین از نظر قابلیت با هم تفاوت زیادی دارند. برای مثال برخی از دستگاه‌های صحافی سیمی‌کن دارای خلاص‌کن هستند. در صورتی که برخی از آنها فاقد چنین قابلیتی می‌باشند. حجم دستگاه‌های صحافی سیمی‌کن متغیر است و برای حجم کم تا متوسط گزینه خوبی می‌باشند.
نحوه کار با دستگاه صحافی سیمی‌کن:
بسته به نوع دستگاه صحافی سیمی‌کن (دستی یا اتوماتیک) نحوه کار کمی متفاوت است. با این حال در رابطه با کار با این دستگاه‌ها باید اشاره کرد که در ابتدا برگه‌های کاغذ باید مرتب شده و در بخش پانچ دستگاه قرار داده شوند. زمانی که برگه‌ها پانچ و سوراخ شوند، باید به سراغ رد کردن سیم از آنها رفت. برای سیمی کردن برگه‌ها هم معمولا از سیم‌های مفتولی استفاده می‌شود. در انتهای کار هم باید سیم اضافه را برش داده تا عمل صحافی به پایان برسد. دستگاه صحافی سیمی‌کن قیمت مناسبی دارد و برای مصارف کم گزینه بسیار خوبی است.
3. دستگاه صحافی فنرزن مارپیچ
دستگاه فنرزن مارپیچ از انواع دستگاه‌های صحافی محبوب در بازار است. این دستگاه‌ها همچون دستگاه صحافی سیمی‌کن از تنوع زیادی برخوردار هستند و از نظر ظرفیت، سایز کاغذ و قابلیت با هم تفاوت دارند. اغلب دستگاه‌های صحافی فنرزن مارپیچ دارای دکمه خلاص‌کن هستند و قابلیت تنظیم تعداد سوراخ پانچ را دارند. ظرفیت اوراق برای پانچ ده الی بیست و پنج عدد و تعداد سوراخ‌های پانچ برای سایز A4 سی و چهار عدد عنوان شده است.
نحوه کار با دستگاه صحافی فنرزن مارپیچ:
در این دستگاه‌ها دستگیره‌ای جهت تنظیم فاصله پانچ از لبه کاغذ و تنظیم محل قرار گرفتن پانچ اول وجود دارد. کاربر باید در ابتدا دستگاه را تنظیم کرده تا بتواند از آن به شکل مناسب استفاده نماید. طرز کار با این دستگاه هم ساده بوده و نیازی به عملیات پیچیده ندارد. این دستگاه عمل صحافی را با پانچ کردن شروع کرده و با استفاده از فنرانداز که با غلتک چرخشی فنر را از سوراخ‌های پانچ عبور می‌دهد، عمل صحافی را به پایان می‌رساند. در انتها هم حذف اضافات فنر را انجام می‌دهد. در رابطه با تعداد برگه‌های قابل پانچ باید اشاره کنیم که معمولا با این دستگاه امکان پانچ 10 الی 25 برگ وجود دارد. با این حال برای استفاده بهینه از دستگاه بهتر است برگه‌ها کمی کمتر از ظرفیت اسمی در نظر گرفته شوند. پس از آن باید کاغذها را در محل مخصوص پانچ قرار داده و دستگیره را به سمت پایین چرخاند تا عمل پانچ انجام شود. لازم به اشاره است که تعداد برگه‌ها و ظرفیت هر بار پانچ دستگاه تعیین کننده تعداد دفعات پانچ است. برای مثال اگر جزوه 100 برگی بوده و ظرفیت هر بار پانچ دستگاه 10 برگ باشد، نیاز به عمل پانچ به مدت 10 مرتبه است. پس از پانچ باید کاغذها را مرتب کرده و ابتدای فنر را در سوراخ اول قرار دارد. سپس با فنرانداز برقی باید فنر را به طور کامل در داخل سوراخ‌ها چرخاند. دستگاه فنرزن مارپیچ برای انواع جزوه و کتاب قابل استفاده است و ظاهر مرتب و زیبایی به آنها می‌بخشد.
4. دستگاه صحافی چسب گرم
دستگاه صحافی چسب گرم عنوان تمیزترین و قوی‌ترین دستگاه صحافی را به خود اختصاص داده است. برای همین از آن در ادارات و مراکز چاپ استفاده زیادی می‌شود. دستگاه‌های صحافی چسب گرم شامل انواع مختلفی هستند و به دسته‌های دستی، رومیزی، ایستاده و صنعتی تقسیم می‌شوند. بدیهی است کار با دستگاه صحافی چسب گرم دستی بسیار راحت و ساده است. با این حال این دستگاه‌ها سرعت پایینی دارند و عمل صحافی را با سرعت کمتری انجام می‌دهند.
نحوه کار با دستگاه صحافی چسب گرم:
همانطور که اشاره کردیم دستگاه‌های چسب گرم انواع مختلفی دارند. بسته به نوع دستگاه هم طرز کار با آنها کمی متفاوت است:
- دستگاه چسب گرم دستی: این دستگاه‌ها نسبت به سایر دستگاه‌های چسب گرم قیمت کمتری دارند و جزو دستگاه‌های صحافی مقرون به صرفه محسوب می‌شوند. تمام فعالیت‌ها در این دستگاه‌ها هم به شکل دستی انجام می‌شود. تنها عمل گرم کردن چسب با استفاده از المنت دستگاه صورت می‌گیرد. زمانی که چسب در محل مخصوص دستگاه قرار گرفته و گرم شود، مخزن چسب در طول کاغذ حرکت کرده و سبب انتقال چسب بر روی کاغذها می‌شود. در انتها هم با فشردن اهرم نگهدارنده کاغذ و جلد، کاغذها و جلد به خوبی به هم می‌چسبند.
- دستگاه چسب گرم برقی رومیزی: این دستگاه‌ها بر خلاف نوع دستی عمل چسب زدن و فشار را به صورت برقی و اتومات انجام می‌دهند. ساختار آنها به شکل رومیزی است و به راحتی بر روی میز قرار می‌گیرند. اغلب از آنها هم برای کارهای حجم متوسط استفاده می‌شود.
- دستگاه چسب گرم برقی ایستاده: این دستگاه‌ها از نظر نحوه کار مشابه با دستگاه رومیزی هستند. تنها تفاوتشان در نحوه طراحی و حجم کار است. این دستگاه‌ها به شکل ایستاده طراحی شده‌اند و دارای پایه و کابینت هستند. تعداد تیراژ این دستگاه‌ها بالا است و قدرت بسیار خوبی دارند.
- دستگاه چسب گرم صنعتی: این دستگاه‌ها تخصصی‌تر هستند و دارای کنترل پنل به صورت LCD و قابلیت‌هایی همچون امکان بغل چسب زدن هستند. سرعت صحافی با این دستگاه‌ها بسیار بالا است. با این حال قیمت دستگاه چسب گرم صنعتی بالا بوده و بیشتر در مراکز چاپ با حجم کاری بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جمع بندی
در این مطلب با انواع دستگاه صحافی و نحوه کار با هر کدام آشنا شدیم. جهت خرید هر یک از دستگاه‌ها میتوانید از شرکت شالچیان اقدام کرده و دستگاه مورد نظر خود را با قیمت مناسب خریداری نمایید.