چاپ افست، بهعنوان یکی از متداولترین و پرکاربردترین روشهای چاپ در جهان، نقش محوری در انتقال مفاهیم بصری و اطلاعات به مخاطبان ایفا میکند. از تولید کتابها و مجلات گرفته تا بستهبندی محصولات و تبلیغات، ردپای چاپ افست را میتوان در همه جای زندگی روزمره مشاهده کرد.
اما چاپ افست دقیقاً چیست و چگونه کار میکند؟ این سؤالی است که ذهن بسیاری از افراد، بهخصوص کسانی که به دنیای چاپ علاقهمند هستند، را به خود مشغول میکند. در این مقاله، قصد داریم به طور جامع و کامل به این پرسش پاسخ دهیم و شما را با تمامی جوانب چاپ افست آشنا کنیم.
چاپ افست چگونه کار میکند؟
چاپ افست که با نام لیتوگرافی افست نیز شناخته میشود، فرایندی نسبتاً ساده است: این روش با ساختن کلیشههای چاپی که حاوی تصویر یا گرافیکی است که میخواهید چاپ شود، کار میکند. کلیشههای چاپی از آلومینیوم ساخته شده و در دستگاههای چاپ افست قرار میگیرند.
دلیل نامگذاری آن به افست این است که کلیشههای چاپی مستقیماً گرافیک را به روی ماده چاپی منتقل نمیکنند.
ابتدا رنگ از کلیشه به یک لاستیک حامل (که به آن بلانکت هم گفته میشود) و سپس به سطح چاپی منتقل میشود.
برای اطمینان از اینکه فقط ناحیه گرافیکی کلیشه چاپ میشود، دستگاههای چاپ افست دارای یک سیستم مرطوبکننده هستند که نواحی غیر گرافیکی را مرطوب میکند تا رنگ را دفع کند.
بسته به تعداد واحدهای موردنیاز برای چاپ، برای اطمینان از دفعنشدن رنگ نواحی غیر گرافیکی، ممکن است از مواد افزودنی دیگر نیز استفاده شود.
رنگ بهصورت تکتک به فایلهای چاپی اضافه میشود؛ زیرا رنگ از طریق واحدهای چاپ به چاپ اضافه میگردد.
استاندارد برای دستگاههای چاپ افست داشتن چهار واحد چاپ است؛ زیرا میتواند از طرح رنگی CMYK استفاده کند و هر رنگ بهصورت جداگانه در یک واحد اضافه می شود.
بااینحال، برای روش چاپ افست میتوان از طرح رنگ پنتون نیز استفاده کرد، هرچه فرایند دارای واحدهای چاپ بیشتری باشد، رنگهای پنتون بیشتری را میتوان به چاپ اضافه کرد.
در ماشینهای چاپ افست، این سیلندرها هستند که همه چیز را کنار هم قرار میدهند. اولین سیلندر و مهمترین آن در بالای دستگاه قرار دارد و کلیشههای چاپی را نگه میدارد، در کنار آن سیلندری وجود دارد که لاستیک حامل را نگه میدارد که رنگ را به روی شیء منتقل میکند.
این سیلندرها هستند که باعث می شوند شیء از یک واحد چاپ به واحد دیگر برود تا شیء در رنگ های مختلف چاپ شود.
پس از چاپشدن شیء، بهزودی گرم و سپس خنک میشود تا از وضوح چاپ اطمینان حاصل شود و بتوان آنها را رویهم قرارداد.
کاربردهای چاپ افست چیست؟
باتوجهبه سهولت تنظیم فرایند چاپ افست از نظر طرحهای رنگی و قابلیت چاپ روی روکش لاستیکی، میتوان از آن برای تقریباً هر کاربردی استفاده کرد.
بسیاری از تولیدکنندگان از روش چاپ افست برای چاپ روی لیوانهای کاغذی، لیوانهای پلاستیکی و لیوانهای بستنی استفاده میکنند. اما همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، بااینحال رایجترین کاربرد آن چاپ روزنامهها و مجلات است.
مقایسه چاپ افست و چاپ فلکسوگرافی
چاپ افست و چاپ فلکسوگرافی، هر دو روشهایی بسیار آشنا هستند و از مزایای مشترک زیادی برخوردارند:
برای تیراژ بالا عالی هستند، هر دو میتوانند از رنگهای پنتون و CMYK استفاده کنند (اما افست معمولاً از رنگهای CMYK استفاده میکند)، کیفیت چاپ با رزولوشن بالا به دست میآید و هر دو اغلب برای چاپ روی بستهبندی استفاده میشوند.
دو تفاوت اصلی آنها عبارتند از: چاپ فلکسو برای چاپ روی سطوح غیر از کاغذ و سطوح مقعرتر، انعطافپذیری بیشتری دارد.
مورد دیگر این است که چاپ افست به دلیل آسانتر بودن ساخت کلیشههای چاپ، هزینه راهاندازی (Setup Cost) پایینتری دارد و بنابراین از آن میتوان برای چاپ با تیراژ پایینتر نیز استفاده کرد.
مقایسه چاپ افست و چاپ دیجیتال
چاپ افست و چاپ دیجیتال پرکاربردترین روشهای چاپ برای محصولات کاغذی هستند.
ازآنجاییکه چاپ دیجیتال از هیچ کلیشه چاپی استفاده نمیکند، این روش برای تیراژ کم و چاپ نمونهای بسیار مناسب است، درحالیکه چاپ افست یک روش چاپ کارآمدتر برای تیراژ بالا به شمار میرود.
چاپ دیجیتال برای چاپ روی مواد غیر از کاغذ کاربرد ندارد، چرا که رنگها با پاشش مداوم جوهر روی شیء ترکیب میشوند و تنها امکان استفاده از رنگهای CMYK (آسمانی، سرخابی، زرد، مشکی) وجود دارد.
چاپ افست تطبیقپذیری بیشتری دارد و میتوان از آن برای چاپ روی اشیای دیگر استفاده کرد. همچنین، هر دو سیستم رنگ CMYK و پنتون را میتوان در فرایند چاپ به کار گرفت.
مقایسه چاپ افست و چاپ تامپو
چاپ تامپو و چاپ افست تفاوتهای زیادی با هم دارند و اغلب برای اهداف متفاوتی به کار میروند. بااینحال، هر دوی این روشهای چاپ برای چاپ روی بستهبندی مواد غذایی استفاده میشوند.
چاپ تامپو برای چاپ روی سطوح پیچیده در تیراژهای پایین عالی است، زیرا فرایند چاپ تا حدودی دستی است و چاپ مستقیماً از روی کلیشهها (Plate) انجام میشود.
از طرف دیگر، راهاندازی و آمادهسازی چاپ افست زمانبرتر است و ازآنجاییکه چاپ افست بیشتر اتوماتیک است، برای چاپ روی سطوح محدب مناسب نیست.
بااینحال، چاپ افست میتواند از هر دو سیستم رنگی CMYK و پنتون استفاده کند، درحالیکه چاپ تامپو فقط قادر به استفاده از رنگهای پنتون است.
مقایسه چاپ افست و چاپ روتوگراور
چاپ روتوگراور بهاحتمال زیاد کم شناختهترین روش چاپ است، اما همچنان توسط برخی از شرکتهای چاپی که محصولات کاغذی بسیار لوکس را با تیراژ بسیار بالا چاپ میکنند، مورداستفاده قرار میگیرد.
هزینه راهاندازی چاپ روتوگراور به دلیل ساختهشدن کلیشههای چاپی بهصورت سیلندر، بسیار زیاد است؛ بنابراین، برای اینکه از نظر اقتصادی بهصرفه باشد، معمولاً باید میلیونها نسخه از یک طرح چاپی با این روش چاپ شود تا از چاپ افست کارآمدتر باشد.
بااینحال، روش چاپ روتوگراور شباهت زیادی به چاپ افست دارد. هر دو روش میتوانند از رنگهای CMYK و پنتون استفاده کنند و عمدتاً برای محصولات کاغذی به کار میروند.
مقایسه چاپ افست و چاپ برجسته
چاپ افست و چاپ برجسته ترکیبی جالب به نظر میرسند، چرا که چاپ افست رایجترین روش چاپ است درحالیکه چاپ برجسته کمترین کاربرد را دارد. بااینحال، هر دوی این روشها عمدتاً برای چاپ روی کاغذ استفاده میشوند.
هر دو روش چاپ میتوانند از رنگهای CMYK و پنتون استفاده کنند، اما چاپ برجسته عمدتاً از پنتون استفاده میکند، درحالیکه چاپ افست عمدتاً از رنگهای CMYK (آبی، سبز، زرد، قرمز) استفاده میکند.
چاپ افست برای چاپ حجم بالا و مقادیر زیاد ایدهآل است، درحالیکه چاپ برجسته برای پروژههای خاصتر استفاده میشود.
باتوجهبه اینکه چاپ افست یک تکنیک چاپ جدیدتر است، کیفیت چاپ آن نیز بسیار بالاتر است.
سخن پایانی
چاپ افست، بهعنوان یکی از پرکاربردترین روشهای چاپ در دنیای امروز، توانسته است با ترکیب هنر و تکنولوژی، محصولات چاپی با کیفیت بالا و ماندگاری طولانی تولید کند. از روزنامهها و مجلات گرفته تا بستهبندیهای محصولات، همهوهمه میتوانند از مزایای این روش چاپ بهرهمند شوند.
با پیشرفت تکنولوژی و ورود دستگاههای چاپ افست دیجیتال، این روش هر روزه در حال تکامل است و قابلیتهای جدیدی به آن اضافه میشود. ازاینرو، چاپ افست نهتنها یک روش سنتی، بلکه یک روش مدرن و پویا است که در آینده نیز نقش مهمی در صنعت چاپ ایفا خواهد کرد.
در نهایت، میتوان گفت که چاپ افست، با وجود رقبای قدرتمندی مانند چاپ دیجیتال، همچنان بهعنوان یک روش چاپ باکیفیت و مقرونبهصرفه شناخته میشود و جایگاه خود را در صنعت چاپ حفظ خواهد کرد.